افسردگی در نوجوانان پسر، از اختلالات شایع دوران بلوغ پسران است. این مساله میتواند تأثیرات منفی بر رشد اجتماعی، تحصیلی و حتی سلامت جسمی و روانی داشته باشد. در این مقاله، علت و نشانه های افسردگی پسر نوجوان و راه درمان افسردگی در نوجوانان پسر را بررسی میکنیم.
علائم افسردگی در نوجوانان پسر
افسردگی در پسران میتواند با علائمی مانند تغییرات خلقی، تحریکپذیری، خشم، افت تحصیلی، کاهش علاقه به فعالیتهای روزمره و حتی افکار خودکشی همراه باشد. برخی اوقات این علائم را به اشتباه به تغییرات زمان بلوغ نسبت میدهیم، اما باید توجه کنید که اگر شدت این علائم بیشتر از حد معمول باشد باید سریعا برای جلوگیری و درمان افسردگی در پسر نوجوان اقدام کنید.
نشانههای افسردگی در نوجوانان پسر میتواند متنوع باشد و به صورت جسمانی، رفتاری یا روانی بروز پیدا کند. این نشانهها اغلب تحت تأثیر عوامل محیطی، بیولوژیکی و اجتماعی متفاوت است. در ادامه به تفکیک هر یک از علائم را بررسی میکنیم:
1_ تغییرات در خلق و خو
- احساس اندوه و ناامیدی مداوم: به این صورت که احساس غالب در طول یک شبانه روز، احساس غم و ناراحتی است.
- تحریکپذیری و خشمهای ناگهانی: واکنشهای تند و تکانشی در برابر مسائلی که اصلا نیاز به این حجم از پرخاش و عصبانیت را نداشته است، نیاز به بررسی دقیقتری دارد.
2_ علائم رفتاری
- انزواطلبی و دوری از خانواده و دوستان: معمولا نوجوانانی که دچار افسردگی هستند بیشتر تمایل به انزوا و تنهایی دارند.
- کاهش علاقه به فعالیتهایی که قبلاً لذتبخش بودهاند: برای مثال نوجوانی که تا چندی پیش از قدم زدن در پارک لذت میبرد، الان هیچ تمایلی حتی برای بیرون رفتن از خانه ندارد.
- افت تحصیلی و عدم تمرکز در مدرسه: افسردگی باعث عدم تمرکز میشود و این امر مستقیما در درک و فهمیدن مفاهیم درسی تاثیر گذار است.
3_ تغییرات جسمانی
- بیخوابی یا خواب بیش از حد: خوابیدن بیش از 8 ساعت در شبانه روز یا بیدار بودن بیش از حد در طول 24 ساعت، از علائم دچار شدن به افسردگی است.
- کاهش یا افزایش شدید اشتها و وزن: پرخوریهای غیر عای یا کاهش اشتها و نخوردن حتی یک وعده کافی در طول روز نیز میتواند از نشانه های ابتلا به افسردگی در نوجوانان پسر باشد.
- احساس خستگی مداوم و بیانرژی بودن: بی حال و بی انرژی بودن و جتی ناتوانی در انجام امورات روزمره زندگی نیز میتواند نشانه ای از افسردگی باشد.
این علائم در نوجوانان پسر ممکن است متفاوت از نوجوانان دختران بروز کند. معمولاً پسرها علائم خشم و رفتارهای پرخطر بیشتری نشان میدهند، در حالی که افسردگی در نوجوانان دختر نشانههایی مانند گریه، افسردگی عمیق و احساس تنهایی بیشتر دیده میشود. چنانچه چندین نشانه را در نوجوان خود مشاهده کردید، بهتر است با یک متخصص روانشناسی یا روانپزشکی مشورت شود.
بیشتر بخوانید:
دلایل افسردگی در نوجوانان پسر
افسردگی میتواند دلایل بسیاری داشته باشد. اما برخی از دلایل شایع تر است و بیشتر در بروز افسرگی تاثیر گذار است. در ادامه این دلایل را بررسی میکنیم:
- عوامل زیستی و ژنتیکی: تغییرات هورمونی دوران بلوغ و سابقه خانوادگی از جمله دلایل اصلی هستند.
- فشارهای اجتماعی و فرهنگی: انتظارات سنگین و احساس عدم کفایت در مقابل انتظارات، فشارهای روانی را افزایش میدهند.
- تجارب تلخ زندگی: از دست دادن نزدیکان، طلاق والدین یا خشونت خانگی میتواند محرک افسردگی باشد.
- عوامل محیطی: زندگی در محیطهای پرتنش یا فقیر، احتمال بروز افسردگی را افزایش میدهد.
عوارض افسردگی در نوجوان پسر درمان نشده
اگر افسردگی در نوجوانان پسر به موقع شناسایی و درمان نشود، میتواند به مشکلات جدیتر مثل اختلالات اضطرابی، اعتیاد یا حتی خودکشی منجر شود. افسردگی درمان نشده تاثیر مستقیم بر کیفیت زدگی شخص دارد. این مشکلات گاهی پایدار و بلندمدت هستند و در سالهای بعد زندگی ممکن است باعث ایجاد مشکلات جدیتری شوند.
بیخوابی یا خواب بیش از حد به دلیل افسردگی میتواند، باعث خستگی مزمن و کاهش عملکرد روزانه شود. کاهش عملکرد روزانه ارتباط مستقیم با موفقیت تحصیلی/شغلی و آینده شخص دارد. هرچقدر این عملکرد ضعیف باشد، قطعا مسائل و درگیریهای مالی، اجتماعی بیشتر برای شخص ایجاد خواهد شد.
افسردگی که درمان نشود، سلامت جسم را هم تحت تاثیر خود قرار میدهد. تحقیقات نشان میدهند که افسردگی درمان نشده میتواند خطر ابتلا به بیماریهای قلبی و سکته را افزایش دهد. همچنین باعث ضعف سیستم ایمنی بدن نیز میشود و فرد در برابر بیماریهای دیگر نیز بسیار ضعیف خواهد شد.
بیشتر بخوانید:
راهکارهای درمان افسردگی پسر نوجوان
افسردگی، یک اختلال قابل درمان است و چنانچه خودتان یا فرزندتان دچار این موضوع هستید، نگران نباشید شما حتما میتوانید این مساله را رفع کنید و به سلامت کامل روانی دست پیداکنید. برخی از راه های درمان افسردگی شامل موارد زیر است:
1_ مشاوره روانشناسی
مراجعه به روانشناس یا روانپزشک برای ارزیابی و ارائه درمانهای، از اولین پیشنهادات است. برای درمان بیماریهای روانی، دقیقا مانند بیماریهای جسمی باید تحت نظر پزشک متخصص باشید.
2_ دارودرمانی
در موارد شدید، استفاده از داروهای ضدافسردگی با تجویز پزشک ممکن است لازم باشد. بر اساس شدت اختلال ممکن است داروهایی برای درمان و جلوگیری از پیشرفت بیماری تجویز شود. حتما داروها را طبق نسخه گفته شده مصرف کنید و اصلا بدون مشورت با پزشک دارویی را قطع یا اضافه نکنید.
3_ فعالیتهای بدنی و اجتماعی
مشارکت در ورزش و فعالیتهای گروهی به بهبود خلق و خو کمک میکند. بودن در جمع دوستان و خانواده راه خیلی خوبی برای مقابله با افسردگی است.
4_ آگاهی والدین
والدین باید از علائم افسردگی و نحوه مدیریت رفتار نوجوان آگاه باشند تا به موقع کمک کنند. والدین باید علم خود را نسبت به این اختلال به روز کنند و رفتار متناسب را با فرزند خود داشته باشند.
نحوه ارتباط با یک نوجوان افسرده
ارتباط گرفتن با یک نوجوان افسرده ممکن است چالشبرانگیز باشد، اما با توجه به حساسیت وضعیت، بسیار مهم است که این ارتباط به شیوهای صحیح و حمایتی برقرار شود. در زیر راهکارهایی برای ایجاد ارتباط مؤثر با نوجوان افسرده آورده شده است:
1_ گوش دادن فعال و همدلی کردن با او
به حرفهای نوجوان بدون قضاوت گوش دهید. نشان دهید که متوجه احساسات او هستید و او را درک میکنید. از جملاتی مانند «میدانم که این برایت سخت است» یا «من اینجا هستم تا کمکت کنم» استفاده کنید. به او نشان دهید که غم و احساس او را درک میکنید و برای آن ارزش قائل هستید. همچنین کاری کنید که احساس کند شما اینجایید تا حال او بهتر شود.
2_ اجتناب از قضاوت یا سرزنش
سرزنش کردن باعث میشود نوجوان احساس کند که به اندازه کافی خوب نیست، لایق عشق و محبت نیست، لایق دوست داشه شدن نیست و دقیقا همین احساسات باعث شدیدتر شدن فسردگی میشود. پس اگر میخواهید که او بهبود پدا کند از این عبارات و جملاتی که جنبه سرزنش و مقایسه دارد دوری کنید.
احساسات او را بی ارزش و کم اهمیت ندانید. جملاتی مانند «این فقط یک دوره است» یا «چرا اینقدر حساس هستی؟» میتواند او را بیشتر از شما دور کند.
3_ حمایت بیقید و شرط
نشان دهید که حمایت شما به شرایط خاصی بستگی ندارد. بگویید: «هر اتفاقی بیفتد، من در کنارت هستم». این جمله اعتماد او را تقویت میکند. به نوجوانتان اطمینان بدهید که لازم نیست او برای دریافت محبت یا تایید از شما کاری انجام دهد، اصلا نیازی نیست که او تغییر کند یا چیزی به خودش اضافه کند، صرفا بخاطر همینی که هست و فرزند شماست، شما به او علاقه دارید و محبتتان را نثار او میکنید.
کلام آخر
افسردگی در نوجوانان پسر مسئلهای جدی است که نیاز به توجه ویژه دارد. شناخت علائم، دلایل و روشهای درمانی این اختلال میتواند به کاهش اثرات مخرب آن کمک کند. در صورت مشاهده هرگونه تغییر نگرانکننده در رفتار نوجوانان، مراجعه سریع به متخصص روانشناسی ضروری است.
منابع: